Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Μαρτίου, όπως αποφασίστηκε για πρώτη φορά στη συνδιάσκεψη του Ο.Η.Ε. για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, στις 22 Δεκεμβρίου του 1992. Στόχος είναι να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες για τους κινδύνους που απειλούν το νερό.
Σε πολλές περιοχές του πλανήτη είναι αυξημένη η ζήτηση του νερού λόγω της αλλαγής του κλίματος, ενώ ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως ραγδαίες βροχοπτώσεις, πλημμύρες και φαινόμενα ξηρασίας γίνονται ολοένα και πιο έντονα. Το καθαρό νερό εξελίσσεται σε είδος πολυτελείας, ενώ αναμένεται να γίνει ακόμη σπανιότερο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Το Νερό, ο επονομαζόμενος και «λευκός χρυσός», πηγή ζωής για τον άνθρωπο, βρίσκεται ανισομερώς κατανεμημένο στον πλανήτη.
- Το 1/6 του πληθυσμού της γης, δηλαδή πάνω από 1 δισεκατομμύριο ψυχές, δεν έχουν πρόσβαση σε υδάτινες πηγές.
- 1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι πίνουν νερό από μη ασφαλείς πηγές.
- 2,5 δισεκατομμύρια στερούνται και τις πλέον βασικές συνθήκες υγιεινής.
- 400 εκατομμύρια παιδιά, σχεδόν το 1/5 των παιδιών του κόσμου, στερούνται ακόμη και την ελάχιστη ποσότητα καθαρού νερού που χρειάζονται, για να ζήσουν.
- 5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες σχετιζόμενες με μολυσμένα ύδατα, 10 φορές περισσότεροι από αυτούς που σκοτώνονται κάθε χρόνο σε πολέμους.
- 300 σημεία σ' όλο τον πλανήτη είναι δυνητικά πεδία συγκρούσεων σχετικά με το νερό, σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε.
Η αξία του νερού είναι ανυπολόγιστη. Το νερό είναι δημόσιο αγαθό, απαραίτητο για τη ζωή, στο οποίο πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση και δεν πρέπει να αποτελεί πηγή κέρδους. Ακόμη θεωρείται το σημαντικότερο φυσικό και περιβαλλοντικό αγαθό που χρήζει προστασίας στο σύνολο του κύκλου του (υπόγεια νερά, ποτάμια, λίμνες, θάλασσες, ακτές, υγρότοποι κ.λπ.)
Αν και για την πλειονότητα όμως των κατοίκων του πλανήτη μας το νερό θεωρείται ένα αγαθό αυτονόητο και προσιτό κάθε στιγμή, για εκατομμύρια συνανθρώπους μας είναι ακόμα δυσεύρετο, απρόσιτο, ενώ μετατρέπεται και σε κρίσιμο πρόβλημα ζωής ή θανάτου!
Η UNICEF, από την πλευρά της, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη ζωή εκατομμυρίων παιδιών, καθώς τονίζει ότι καθημερινά πεθαίνουν 6.000 παιδιά από έλλειψη νερού, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι κάθε 15 δευτερόλεπτα ένα παιδί στις αναπτυσσόμενες χώρες χάνει τη ζωή του.
Η UNESCO υποστηρίζει ότι στις αναπτυσσόμενες χώρες το 80% των ασθενειών συνδέονται με το νερό, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τουλάχιστον 3 εκατομμύρια άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο εξαιτίας της κακής ποιότητας πόσιμου νερού που καταναλώνουν.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Ο.Η.Ε., οι κάτοικοι 26 κρατών, κυρίως του αποκαλούμενου Τρίτου Κόσμου, αντιμετωπίζουν καθημερινά το πρόβλημα της λειψυδρίας και αδυνατούν να καλύψουν ακόμα και τις βασικές τους ανάγκες σε νερό. Επίσης 18 χώρες, που ανήκουν στην ομάδα των αναπτυσσόμενων κρατών, σε Ασία και Αφρική, απειλούνται άμεσα από την έλλειψη του νερού, καθώς τα υδάτινα αποθέματά τους βρίσκονται σε οριακή κατάσταση.
Με αυτά τα δεδομένα αρκετοί εκφράζουν φόβους πως το νερό, αυτή η βασική πηγή ζωής, θα μπορούσε στο μέλλον να μετατραπεί σε κρίσιμο “στοιχείο ανταγωνισμού”, σε αιτία αντιπαράθεσης, αν όχι και σύγκρουσης, μεταξύ κρατών, ακριβώς εξαιτίας της έλλειψής του σε πολλά μέρη του πλανήτη. Ο Ο.Η.Ε. αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η κρίση του πόσιμου νερού στον πλανήτη θα παρουσιαστεί με δύο εκφάνσεις, αφενός με τη μείωσή του σε παγκόσμιο επίπεδο και αφετέρου με την υποβάθμιση της ποιότητάς του.
Έτσι, για τη σωστή διαχείριση του νερού χρειάζεται:
1. Να περιορίσουμε την κατανάλωση του νερού.
2. Να αξιοποιήσουμε όλες τις κατακρημνίσεις, ώστε να συλλέγεται το νερό της βροχής σε υπέργειες ή και υπόγειες δεξαμενές και σε μικρά φράγματα.
3. Να ενισχύσουμε το έδαφος, ώστε να συγκρατεί και να απορροφά το νερό και έτσι να εμπλουτίζεται ο υδροφόρος ορίζοντας με αναβαθμίδες (πεζούλες) σε πλαγιές.
4. Να αξιοποιήσουμε άλλους εναλλακτικούς υδάτινους πόρους, όπως είναι το ‘γκρίζο’ νερό, τα επεξεργασμένα λύματα και το αφαλατωμένο νερό (με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας).
3. Να ενισχύσουμε το έδαφος, ώστε να συγκρατεί και να απορροφά το νερό και έτσι να εμπλουτίζεται ο υδροφόρος ορίζοντας με αναβαθμίδες (πεζούλες) σε πλαγιές.
4. Να αξιοποιήσουμε άλλους εναλλακτικούς υδάτινους πόρους, όπως είναι το ‘γκρίζο’ νερό, τα επεξεργασμένα λύματα και το αφαλατωμένο νερό (με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας).
Η σημερινή ημέρα λοιπόν (22 Μαρτίου) είναι αφιερωμένη στον εορτασμό του νερού ως πηγή ζωής! Είναι μια καλή αφορμή, για να προσπαθήσουμε να κάνουμε τη διαφορά για εκείνα τα μέλη του παγκόσμιου πληθυσμού που υποφέρουν από έλλειψη νερού. Είναι μια μέρα που μας δίνει την ευκαιρία να αναλογιστούμε σχετικά με το πώς διαχειριζόμαστε το νερό, αλλά και το τι μπορεί να κάνει ο καθένας προσωπικά, για να επιτύχει την εξοικονόμηση του.
Γι αυτό είναι καλό να σεβόμαστε το νερό ως πολύτιμο πόρο ζωής, και να μην το σπαταλάμε άδικα κι ανούσια. Όσο περνά από το χέρι μας, ας προσπαθήσουμε να εξοικονομήσουμε νερό καθημερινά, δείχνοντας έτσι το σεβασμό μας στην αξία του, αλλά και την έντονη κοινωνική μας συνείδηση.
