Λίγα ταξίδια μπορούν
πραγματικά να παρουσιάσουν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για τους Ελληνες
ταξιδιώτες,όσο μια περιήγηση στην Κάτω Ιταλία και στη Σικελία.Οι περιοχές
αυτες αποτέλεσαν πεδίο αποικιακής δραστηριότητας του αρχαίου ελληνισμού,
κυρίως τον 6ο και τον 5ο αιώνα π.Χ.Οι Ιταλοί με μεγαλη ευτυχια αποκαλούν
ακόμη και διαφημίζουν την Κάτω Ιταλία και τη Σικελία ως «Μεγάλη Ελλάδα»
(Magna Grecia).
Το Γκαλλιτσανό, στις
απόκρημνες πλαγιές του
Ασπρομόντε της Καλαβρίας, υπήρξε καταφύγιο του
Σπάρτακου και των ανδρών του.Το όνομα αυτό αναγνωριστηκε για πρώτη φορά τον
6ο αιώνα π.Χ. Η μεγάλη άνεση του χώρου της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας σε
σχέση με τη στενότητα του ελλαδικού χωρου, πιθανώς ήταν η αιτία για το όνομα
αυτο. Οι απομονωμένοι Ελληνες της Καλαβρίας και της Απουλίας διατήρησαν πολλά
στοιχεία της αρχαίας ελληνικής τους παράδοσης και της γλώσσας τους.Αυτο
οφείλεται όχι μόνο στον πλούτο, την πυκνότητα και την ομορφιά των μνημείων
που δημιούργησαν εκεί οι αρχαίοι ελληνες,αλλά και στην πολιτιστική και
οικονομική επικράτηση των Ελλήνων αντιθετα με αλλους πολιτισμους, οι οποίοι
άφησαν πολλα απο τα στίγματα τους στην περιοχή.Φοίνικες, Ελληνες, Ρωμαίοι,
Γάλλοι, Ισπανοί κ.ά. άφησαν στα μέρη αυτά σπουδαία δείγματα των πολιτισμών
τους και μνημεία που δείχνουν αυτή την αλληλεπίδραση. Κανείς, όμως, από τους
πολιτισμούς αυτούς δεν άφησε ζωντανή μέχρι σήμερα την παράδοση του, εκτός από
τον ελληνικό.Αυτό ισχύει για τις περιοχές της Καλαβρίας και της Απουλίας στην
Κάτω Ιταλία, όπου ακόμη και σήμερα διατηρείται αθικτο το ελληνικό πνεύμα,
μαζί με την ελληνική γλώσσα, η οποία εξελισσόμενη διαφορετικά μέσα στις
συνθήκες της Ιταλίας έδωσε μια άλλη διάλεκτο, τα λεγόμενα «Γκρεκάνικα» ή
«Γκρίκο».
Οι απομονωμένοι Ελληνες
των δύο αυτών περιοχών διατήρησαν πολλά στοιχεία της αρχαίας ελληνικής τους
παράδοσης και της γλώσσας τους, η οποία μέχρι σήμερα διέσωσε πολλές αρχαίες
λέξεις και εκφράσεις. Πρόκειται για μια μοναδική στον κόσμο αρχαιοελληνική
πολιτισμική επιβίωση.
Τα ελληνόφωνα χωριά της
Καλαβρίας είναι εννέα (Γκαλλιτσανό,Αμυγδαλέα, Κοντοφούρι, Ροχούδι, Χωρίο
Ροχούδι, Βουνί, Χωρίο Βουνίου, Βονά και Γυαλός του Βούα ή Φούντακας), αλλά
στην ευρύτερη ορεινή περιοχή του βουνού Ασπρομόντε υπάρχουν αρκετά με
ελληνικά ονόματα (Βασιλικό, Στύλος, Πενταδάκτυλο, Καταφόριο, Ιέραξ
(Τζεράτσε), Πολύστενα κ.ά.).Υπάρχουν άλλα εννέα ελληνόφωνα χωριά (Καλημέρα,
Μαρτάνο, Μαρτινιανο, Κοριλιανο ντ' Οτράντο, Καστρι-νιάνο ντεϊ Γκρέτσι,
Τζολίνο, Σολέτο, Στερνατία και Μελπινιάνο) . Το κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ
των δύο περιοχών είναι αυτή η μοναδική και ιδιόρρυθμη γλώσσα, η οποία επέζησε
27 ολόκληρους αιώνες μέσα από τα τοπωνύμια, τα τραγούδια, τις παραδόσεις και
τα έθιμα των κατοίκων τους.
Ευτυχία Ξυγιντζή
|
