Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2013

Σαν σήμερα η απονομή Νόμπελ στον Ελύτη (γράφει ο Νίκος Τέλλιος) (γράφει ο Νίκος Τέλλιος)


 
Στις 18 Οκτωβρίου του 1979, η Σουηδική Ακαδημία ανήγγειλε την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Οδυσσέα Ελύτη "για την ποίησή του, που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα τού σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία".

Ο "Ποιητής του Αιγαίου" παρευρέθη στην καθιερωμένη τελετή απονομής του βραβείου στις 10 Δεκεμβρίου του 1979 και παρέλαβε το βραβείο από τον βασιλιά Κάρολο Γουστάβο, γράφοντας μια χρυσή σελίδα στην ιστορία της ελληνικής γραμματείας.


Γεννηθείς στις 2 Νοεμβρίου του 1911 ως Οδυσσέας Αλεπουδέλης του Παναγιώτη και της Μαρίας Βρανά, ο Οδυσσέας Ελύτης υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της λογοτεχνικής γενιάς του '30.

Σαν σήμερα τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979. Ποιήματά του μελοποιήθηκαν. Συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές γλώσσες. Το έργο του περιλάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης.
Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Έργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.

Στα χρόνια της χούντας, προτίμησε να μιλήσει μέσα από το έργο του όπως ο "Ήλιος ο Ηλιάτορας" και το "Το φωτόδεντρο".

Την απονομή του Νόμπελ, ακολούθησαν τιμητικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας, μεταξύ αυτών και η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, η αναγόρευση του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο Έδρα Ελύτη, στο πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϋ, καθώς και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου.

Πέρα από το ποιητικό του έργο, ο Ελύτης άφησε σημαντικά δοκίμια, συγκεντρωμένα στους τόμους Ανοιχτά Χαρτιά (1974) και Εν Λευκώ (1992), καθώς και αξιόλογες μεταφράσεις Ευρωπαίων ποιητών και θεατρικών συγγραφέων. Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς, στην Αθήνα.

Νίκος Τέλλιος