ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΑΦΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ( της Αντιγόνης Ζγούρου)

Τα γλυπτά του Παρθενώνα, η Αφροδίτη της Μήλου, η Νίκη της Σαμοθράκης, ο βωμός της Περγάμου και χιλιάδες άλλα έργα και αντικείμενα γλυπτικής και κεραμικής της ελληνικής αρχαιότητας κοσμούν σήμερα τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο, το Λούβρο στο Παρίσι, το Μουσείο του Βατικανού, το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη, το Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης και το Γκετί του Λος Άντζελες προσκομίζουν  τεράστια οικονομικά οφέλη από την αριστουργηματική δουλειά των «αρχαίων ημών πρόγονων».       Τα  Μάρμαρα που «έκλεψε» ο Έλγιν, είναι μεγάλη συλλογή από μαρμάρινα γλυπτά, γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της Ζωοφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του σηκού του ναού σε όλο τους το μήκος. Τα αποκτήματα του Έλγιν περιλαμβάνουν ακόμη αντικείμενα από άλλα κτίρια της Αθηναϊκής Ακρόπολης: το Ερέχθειο, τα Προπύλαια και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης. Ο λόρδος Έλγιν πήρε περίπου τα μισά από τα γλυπτά του Παρθενώνα και από τα υπόλοιπα δημιουργήθηκαν εκμαγεία σε γύψο που μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806 από τον Τόμας Μπρους, Ζ' Κόμη του Έλγιν. Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα με σκοπό την μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816.            Στο Μουσείο του Λούβρου επίσης υπάρχει τμήμα αρχαιοτήτων ελληνικών, ετρουσκικών και ρωμαϊκών όπως είναι: η Αφροδίτη της Μήλου. Προσφέρθηκε από τον μαρκήσιο ντε Ριβιέρ στον Λουδοβίκο το 1821. η Νίκη της Σαμοθράκης. Το Λούβρο αναφέρει ότι ανακαλύφθηκε το 1863 από τον Σαμπουαζό. κεφάλι γυναικείου ειδωλίου από τις Κυκλάδες (2700 - 2300 π.Χ.) ο "Ιππέας του Rampin", από την Αθήνα, χρονολογημένο στο 550 π.Χ. Αποκτήθηκε το 1896. Οι Γάλλοι είχαν μόνο το κεφάλι, αλλά αναπαρέστησαν τον Ιππέα όπως τον έχει το Μουσείο της Ακρόπολης. ανδρικός κορμός από τη Μίλητο, χρονολογημένος στο 475 π.Χ. ύψους 1,32 μ. ο "Ηρακλής και ο ταύρος της Κρήτης", από τη δυτική μετόπη του ναού του Δία στην Ολυμπία (460 π.Χ.). οι "Εργαστίνες", τμήμα της ζωοφόρου του Παρθενώνα, χρονολογείται στο 447-438 π.Χ. "Κενταυρομαχία", κομμάτι από μετόπη του Παρθενώνα. Φιλοτεχνήθηκε  γύρω στο 440-447 π.Χ. Το κεφάλι του κένταυρου εξαφανίστηκε και το δεξί του χέρι βρίσκεται το Μουσείο της Ακρόπολης. ο Αγασίας ο Εφέσιος, γυμνός παλαιστής, από τη συλλογή Μποργκέζε. η Αφροδίτη της Κνίδου που είναι ρωμαϊκό αντίγραφο ελληνικού έργου του Πραξιτέλη. αρχαϊκά εκθέματα από την Άσσο που δόθηκαν από τον σουλτάνο Μαχμούτ το Β΄. εκθέματα από το ναό της Αρτέμιδας στη Μαγνησία. αρχαιότητες από τη Σάμο που αποκτήθηκαν το 1881. αρχαιότητες από τάφους της Τανάγρας το και τη Μύρινα, αμφορείς μέσω του βαρώνου de Witte. κεφαλή αττικού αλόγου του 6ου π.Χ. αιώνα . 25 επιγραφές που καλύπτουν χρονολογικά το διάστημα περίπου από το 400 π.Χ. μέχρι το 250 μ.Χ. έργα του 480-450 π.Χ., κυρίως κορμοί κορών και κούρων και μικρά χάλκινα αγαλματίδια. στην αίθουσα της Ολυμπίας υπάρχει μακέτα του αρχαίου ναού του Ολυμπίου Διός με αναπαράσταση του αγάλματος του Δία με χρυσό, και εκθέματα από τον αρχαιολογικό τόπο –κεφαλή Αθηνάς, αγαλματίδια νικητή από τη Φωκίδα κ.α. Επίσης εκεί υπάρχουν και τμήματα μετώπης του ναού.  Στα κομμάτια φαίνονται αλλού κεφαλές από τα άλογα του Διομήδη και τμήματα παραστάσεων από άθλους του Ηρακλή, όλα έργα που χρονολογούνται στο 460 π.Χ. κομμάτια από την αρχαιολογική αποστολή των Heuzey και Daumet το 1863, όπως οι κόρες με το λουλούδι. ο "Απόλλων και οι Νύμφες", μαρμάρινο ανάγλυφο έργο της αρχαιολογικής αποστολής Miller, που αποκτήθηκε το 1865. "Ερμής Αγοραίος και Νύμφες",  που αποκτήθηκε το 1865. μαρμάρινος κορμός άνδρα του 480 π.Χ. που αποκτήθηκε με άγνωστο τρόπο από τον Ρότσιλντ και που δωρήθηκε στο Λούβρο το 1873. "Κεφαλή Ίριδος" που επίσης προέρχεται από τον Παρθενώνα. μαρμάρινο άγαλμα της Αθηνάς ύψους 2,60 μ.-λείπει το κεφάλι  του. στην "Αίθουσα  των Καρυάτιδων" εκτίθενται 59 έργα ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, άλλα από τα οποία αποτελούν ρωμαϊκά αντίγραφα ελληνικών αγαλμάτων και άλλα αποτελούν ελληνικά έργα τέχνης που οι Ρωμαίοι μετέφεραν στην Ιταλία από όπου και τα πήρε το Λούβρο. ·                     στην 18η αίθουσα του Λούβρου εκτίθενται 159 έργα αρχαϊκής εποχής, κούροι, ανάγλυφα, αμφορείς κ.α.       Τα ελληνικά εκθέματα πρέπει να γυρίσουν στην Ελλάδα.  Καταρχήν, γιατί αποτελούν μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και κατά δεύτερον, γιατί είναι θέμα ηθικής και έχει σχέση με την απόδοση δικαιοσύνης. Είναι πια σε όλους γνωστό ότι ο Έλγιν ΔΕΝ ΕΙΧΕ ΑΔΕΙΑ από το Σουλτάνο. Το μόνο επίσημο έγγραφο που έχουν οι Άγγλοι στα χέρια τους είναι μια μετάφραση από ένα φιρμάνι, το οποίο, βέβαια, δεν βρίσκεται σε κανένα αρχείο του Τουρκικού κράτους. Σ’ αυτήν, λοιπόν, τη μετάφραση διαβάζουμε ότι επιτρέπεται απλώς η μετατόπιση χαραγμένων πλακών και βράχων, όχι η καταστροφή του κτιρίου, όχι η αφαίρεση κομματιών από αυτό. Αν, λοιπόν, τα εκθέματα επιστραφούν στη χώρα μας, κανένας στην Αγγλία δεν θα αισθανθεί προδομένος. Άλλωστε, το Βρετανικό Μουσείο μπορεί να εκθέσει αντίγραφα, και μάλιστα πιο πιστά στα αρχαία αυθεντικά, πριν αυτά ξυστούν από τους Άγγλους συντηρητές. Πολλά ελληνικά εκθέματα  που είναι κατακερματισμένα, εφόσον επιστραφούν, θα συνθέσουν τα διάφορα αγάλματα που τώρα τα βλέπουμε αποκεφαλισμένα ή ακρωτηριασμένα.  Γι’ αυτό, κάτι πρέπει να γίνει, για να έρθει η πολιτιστική μας κληρονομιά στην χώρα μας. Βέβαια πολλά αξιόλογα πρόσωπα, όπως η Μελίνα Μερκούρη, έχουν αγωνιστεί για να επιστρέψουν κάποια τουλάχιστον από τα εκθέματα από τα ξένα μουσεία. Πολλοί άλλοι επίσης έχουν γράψει για αυτά όπως ο Νίκος Αλιάγας "Pas un jour sans penser à la plus belle,la Caryatide qui résiste encore prisonnière du British Muséum"."Δεν υπάρχει ούτε μια μέρα που να μην σκεφτόμαστε την πιο όμορφη, την Καρυάτιδα που συνεχίζει να αντιστέκεται, αν και φυλακισμένη στο Βρετανικό μουσείο". Αξίζει, εδώ, να μνημονεύσουμε και τα λόγια ενός μεγάλου πατριώτη και αγωνιστή, του Μακρυγιάννη, που συμβούλευε κάτι στρατιώτες κατά το τέλος της ελληνικής επανάστασης: «Αυτά, και δέκα χιλάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε». Όλοι, λοιπόν, πρέπει να προσπαθήσουμε  για να επαναπατρισθούν οι θησαυροί μας.             Αντιγόνη Ζγούρου